Πανελλαδικές: όφελος ή ζημίωση;

Από τη στιγμή που ξεκίνησα τα μαθητικά μου χρόνια στο Λύκειο ήξερα πως άρχιζε ο σκληρός αγώνας για την προετοιμασία προκειμένου να περάσω στο επόμενο στάδιο της εκπαίδευσης. Μέχρι και πριν λίγο καιρό θεωρούσα καλό το σύστημα των πανελλαδικών. Και μάλιστα ήμουν υπέρ των πανελλαδικών και στην Β’ Λυκείου. Βέβαια, τι αποτελεσματικότητα μπορεί να έχει ένα σύστημα υιοθετημένο από μία χώρα η οποία έχει διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα; Εννοώ πως εδώ πέρα μπαίνουμε στη διαδικασία όχι μόνο να δίνουμε πανελλαδικές αλλά και οι γονείς μας πληρώνουν περιουσίες ολόκληρες στα φροντιστήρια χάρη στη «δωρεάν παιδεία» που μας παρέχεται. Τι καλή κυβέρνηση που έχουμε.

Από τη μία ζητείται πλέον εξειδίκευση. Από την άλλη, βάζεις έναν εκπαιδευτικό να διδάξει στα παιδιά και τη νεολαία που αύριο θα διοικεί αυτή τη χώρα. Κι αυτός ο εκπαιδευτικός είτε θα γυρίσει και θα σου πει να πας να τα μάθεις στο φροντιστήριο, είτε δε θα κάνει μάθημα, είτε θα (ψευτο)κάνει μάθημα ενώ εσύ θα τον διορθώνεις όλη την ώρα. Εκείνοι οι οποίοι πραγματικά θα σε βοηθήσουν και θα σου μάθουν κάτι είναι πλέον ελάχιστοι.

Τις προάλλες, λοιπόν, έκανα το μάθημα της «Έκφρασης-Έκθεσης» στο φροντιστήριο και μιλούσαμε για τη «σωστή» δομή της έκθεσης. Και ποιος θα καθορίσει σε μένα ποια είναι η σωστή δομή; Όταν πρωτοξεκίνησα στο γυμνάσιο να γράφω εκθέσεις ιδεών έγραφα τις δικές μου ιδέες (το λέει και η ίδια η προσωνυμία της έκθεσης) και το μόνο που χρειαζόταν ήταν να βάζω τις σκέψεις μου σε μία σειρά.

Στην Α’ λυκείου για να γράψουμε μία τέτοια έκθεση έπρεπε οπωσδήποτε να μας δώσουν το χαρτάκι με τα επιχειρήματα που θα έπρεπε να γράψουμε για να είναι «σωστή» η έκθεσή μας. Κανείς δε μου είπε να τα γράψω ντε και καλά, όμως μου είπαν πως οι εξεταστές αν το δουν αυτό θα σου κόψουν μονάδες, αν δουν το άλλο θα σου κόψουν μονάδες. Κάτι που να το κάνω εγώ στη έκθεσή μου και να μην είναι «λάθος» δε υπάρχει!

Εχθές, λοιπόν, που είχα πάλι μάθημα έκθεσης κάναμε το ΣΩΣΤΟ ΠΛΑΝΟ μιας έκθεσης! Από πού κι ως πού θα μου καθορίσει εμένα κάποιος ποιες είναι οι ιδέες και τα επιχειρήματα εκείνα τα οποία «έχουν το περισσότερο ζουμί»; Γιατί σε κάθε ένα από τα ζητούμενα αντιστοιχούν μόνο τέσσερα επιχειρήματα τα οποία πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα σε όλα όσα ξέρουμε από το φυλλάδιο ή σκεφτόμαστε μόνοι μας.

Και ποιος καθορίζει πλέον το σωστό; Ποιος μπορεί να μου καθορίσει τη σωστή βαθμολόγηση; Ποιος μπορεί να μου καθορίσει τη δική μου άποψη; Γιατί πλέον δεν βαθμολογούνται οι δικές μας εκθέσεις αλλά η ικανότητά μας να αποστηθίζουμε τα επιχειρήματα, να διαλέγουμε τα κυριότερα και να τα αναπτύσσουμε σωστά.

Θεωρώ πως κάθε νεαρός και κάθε νεαρή πρέπει να γνωρίζουν τη γλώσσα τους. Και συγκεκριμένα όσον αφορά στην ελληνική πιστεύω πως οι περισσότεροι, τουλάχιστον, αν όχι όλοι, θέλουν να γνωρίζουν την ιστορία μιας τόσο σπουδαίας γλώσσας, η οποία, όχι μόνο έχει επιβιώσει ανά τους αιώνες, αλλά έχει αναπτυχθεί και με τέτοιο τρόπο που δεν ξεπέφτει σε επίπεδο (δε λέω σε κάθε κανόνα υπάρχουν οι εξαιρέσεις, έτσι κι εδώ). Είμαι περήφανη για τη γλώσσα μου και χαίρομαι που τη μαθαίνω. Δε χαίρομαι όμως για τον τρόπο με τον οποίο μου τη μαθαίνουν. Και οπωσδήποτε για τον τρόπο με τον οποίο με αναγκάζουν να τη χρησιμοποιώ.

Εν κατακλείδι, κατά τη γνώμη μου, οι πανελλαδικές είναι το καλύτερο σύστημα για να μπεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όχι όμως στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί στη Γαλλία κάνουν όλη τη δουλειά στο σχολείο και δεν είναι μισή μέρα (12 ώρες) τα παιδιά από το σχολείο στο φροντιστήριο. Έχουμε χάσει πλέον το σκοπό για τον οποίο δίνουμε τις εξετάσεις αυτές. καλό, λοιπόν, θα ήταν να κάνουμε μία ανασκόπηση στο όλο θέμα και να το προσαρμόσουμε στις συνθήκες που επικρατούν εδώ κι όχι στη Γαλλία.

Ο νικητής είναι μόνος!;

«Ναι, νίκησε. Όμως ο νικητής δεν είναι μόνος. Οι εφιάλτες του τελείωσαν, ένας άγγελος με χοντρά φρύδια τον προσέχει και θα του δείξει το δρόμο που πρέπει να πάρει από δω και μπρος.»

Paulo Coelho, Ο νικητής είναι μόνος

Σε όλο του το βιβλίο ο Paulo Coelho διηγείται την ιστορία ενός πλούσιου επιχειρηματία ο οποίος παρ’ ότι έχει χρήματα και δόξα προσπαθεί να στείλει μηνύματα στην πρώην γυναίκα του ώστε εκείνη να επιστρέψει σε αυτόν. Παράλληλα υπάρχουν και οι ιστορίες άλλων ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούν να κατακτήσουν τη δόξα καταρρίπτοντας κάθε ιδανικό, αφήνοντας τα όνειρά τους να χειραγωγηθούν.

Σήμερα, ζούμε σε μία κοινωνία στην οποία προβάλλονται συνεχώς πρότυπα τα οποία είναι αποκλειστικά και μόνο δημοφιλή. Ποιον άλλωστε θα ενδιέφερε η ιστορία ενός αγνώστου; Δεν έχει «ζουμί» η υπόθεση ακόμη κι αν περιέχει ξεμαλλιάσματα ή ξεκατινιάσματα. Αυτή η ίδια κοινωνία στην οποία θα κληθούμε αύριο μεθαύριο να ψηφίζουμε και να ενημερωνόμαστε ως ενεργοί πολίτες, την οποία θα πρέπει να διοικήσουμε, μας παρακινεί να χειραγωγούμε τα όνειρά μας προκειμένου να επιτυγχάνουμε το στόχο που οι άλλοι έχουν θέσει για μας.

Όλα ,όμως, έχουν κάποιο λόγο για τον οποίο συμβαίνουν. Έτσι, λοιπόν, κι αυτή η καθοδήγηση οδηγεί στην «τύφλωση» του πολίτη και κατ’ επέκταση στη δημιουργία μαζών οι οποίες είναι ανίκανες να κρίνουν και να δρουν υπέρ του κοινού όπως ξεκάθαρα το ίδιο το πολίτευμά μας στην γενέτειρά του προασπίζεται.

Με τον τρόπο αυτό, το άτομο χάνει τα όνειρά του, δημιουργεί ψεύτικες ανάγκες κι ελπίδες για πράγματα τα οποία στην ουσία του είναι παντελώς άχρηστα. Όσο εξωπραγματικό κι αν φαίνεται, είναι αυτό που συμβαίνει στις μέρες μας και θα συνεχίσει να συμβαίνει εκτός κι αν εμείς, η επόμενη γενιά, αυτή με που με τη χρήση της τεχνολογίας μπορεί να επιτύχει θαύματα, το σταματήσουμε και σταθούμε εμπόδιο σε αυτό που όλοι εκείνοι που σήμερα μας λένε πως πράττουν διάφορα για το καλό μας –ακόμη κι αν τρώνε λεφτά δικά μας κι εμείς συνεχίζουμε να τους ψηφίζουμε- προωθούν.

Κάτι τέτοιο όμως μπορεί να γίνει εάν και μόνο οργανωθούμε και δράσουμε συλλογικά και όχι εγωιστικά, να αφήσουμε δηλαδή εκείνους που θέλουν να μας μετατρέψουν σε μία μάζα χωρίς σκέψη και κρίση να «προμοτάρουν» ό,τι εκείνοι θέλουν χωρίς εμείς να το ακολουθούμε. Να δημιουργούμε εμείς για εμάς, να ονειρευόμαστε εμείς για εμάς και βέβαια να συνεχίζουμε την ιστορία που πρόγονοί μας μάς άφησαν.

Γιατί, καθώς συμφωνώ με τον Coelho, νικητής θα είναι –στην προκειμένη περίπτωση- εκείνος που θα καταφέρει να δώσει στην κοινωνία αλλά και στον εαυτό του, εκείνος που θα μπορεί να κρίνει και να σκέφτεται αυτόβουλα και χωρίς καθοδήγηση. Και, πιστέψτε με, ο νικητής αυτός – γιατί τίποτα άλλο παρά νικητής δε θα μπορεί να είναι αυτός ο άνθρωπος- δε θα είναι μόνος του. Κι αυτό γιατί η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Κι αν γίνει η αρχή μπορεί να υπάρξει κι η συνέχεια. Εκείνη που κατά κάποιο τρόπο, μπορούμε να θεωρηθούμε και «αναγκασμένοι» να δημιουργήσουμε όσον αφορά στην παιδεία, στην πολιτική, στην κοινωνία, στην οικονομία και σε άλλους τομείς, ως υποχρέωση στην αστείρευτη κληρονομιά που μας άφησαν οι προηγούμενες γενιές. Σ’ εκείνες τις γενιές που τώρα είναι οι άγγελοί μας με τα χοντρά φρύδια και μας καθοδηγούν προς το ορθό. Με τη μεγάλη διαφορά από αυτούς που μας διοικούν σήμερα, πως εκείνοι θέλουν το καλό μας και μόνο.

Όνειρα ενός μικρού παιδιού

Από μικρή είχα τη μανία να σκέφτομαι το μέλλον μου. Πώς το παρόν που ζούσα θα εξελισσόταν και με ποια άτομα θα μπορούσα να μοιραστώ σκέψεις, εμπειρίες, όμορφες στιγμές! Κακιά μου συνήθεια ήταν να αφήνω το παρόν να περνά χωρίς να εκμεταλλεύομαι και την τελευταία ευκαιρία που μου δινόταν για κάτι όμορφο και καλό. Συνήθως αναλωνόμουν στα σχέδια.

Είμαι γενικώς ένα άτομο το οποίο «δένεται» με τα όνειρά του και ενώ δεν το λέω, υποσυνείδητα τα θεωρώ δεδομένα και ενώ προσπαθώ να τα κάνω πραγματικότητα τελικά δε γίνεται τίποτα και κάποιες φορές μπορεί να έχω και το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό.

Στο δημοτικό κι έπειτα στο γυμνάσιο έκανα πολλά σχέδια τα οποία σχετίζονταν είτε αποκλειστικά με μένα, είτε με φίλους. Όπως κάθε άνθρωπος σε κάποια φάση της ζωής το, έστρεψα την προσοχή μου σε ένα άτομο με το οποίο ονειρεύτηκα πολλά. Δεν είναι κακό, δε λέω. Αλλά τι γίνεται όταν αυτό το άτομο φύγει από τη ζωή μας εκεί που δεν το περιμένουμε; Τι γίνεται όταν χάνουμε, γενικά, ένα άτομο στο οποίο είχαμε στηρίξει ελπίδες και όνειρα τα οποία ούτε που τολμούσαμε να κάνουμε πριν; Μεγαλώνοντας γνωρίζουμε όλο και πιο πολλά άτομα. Άλλα δε θέλουμε να τα αποχωριστούμε κι άλλα μπορεί και να μη μας είναι ιδιαίτερα συμπαθή. Δεν παύουμε όμως να κάνουμε όνειρα και σχέδια για το πώς θα συνεχίσουμε σε αυτή τη ζωή με τις νέες γνωριμίες μας.

Προσωπικά ονειρευόμουν να ασχοληθώ με τα μαθηματικά ή τη φυσική. Εναλλακτική ήταν οι υπολογιστές. Σε αυτούς τους κλάδους βέβαια υπάρχουν και εναλλακτικές. Για παράδειγμα, ο πολιτικός μηχανικός ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με μαθηματικά κι αυτό είναι κάτι που μ’ αρέσει. Ονειρευόμουν να περάσω στη Θεσσαλονίκη. Ένα συμβάν, κατ’ άλλους αναμενόμενο ωστόσο εγώ δεν μπορούσα να το φανταστώ, άλλαξε τα σχέδιά μου. Ή για να το πω καλύτερα τα ακύρωσε κατά κάποιο τρόπο. Συνεχώς αναρωτιέμαι πλέον: Τώρα ποια είναι τα όνειρά μου και ποιες οι ελπίδες μου; Τι θέλω να κάνω με τη ζωή μου;

Γενικότερα ήθελα να περάσω σε άλλη πόλη. Τώρα δεν ξέρω τι θέλω. Για κάποιο διάστημα σκεφτόμουν να φύγω στο εξωτερικό για σπουδές. Όταν με ρωτάνε φίλοι ή συγγενείς απαντώ τα ίδια με πριν από ένα χρόνο. Μέσα μου, όμως, δεν έχω ξεκαθαρίσει τι είναι αυτό που θα μου δώσει κι εμένα τη χαρά που ένοιωθα κάποτε.

Είναι νωρίς να παραδίδω τα όπλα, το ξέρω. Όμως μέχρι να καταφέρω να βάλω σε τάξη όλα αυτά που συμβαίνουν… απλά θα περπατώ με τα μάτια κλειστά σε ένα μονοπάτι χαραγμένο. Σ’ ένα μονοπάτι χαραγμένο από μένα κι ένα άτομο που αγάπησα κι εμπιστεύτηκα όσο κανέναν άλλο.

Για μένα όνειρα είναι τα σχέδια που κάνουμε κι ενώ φαίνονται απραγματοποίητα τελικά, κάποιες φορές, τα καταφέρνουμε και μετά τα βλέπουμε και νιώθουμε τόσο μεγάλη χαρά και ευφορία που νιώθουμε πως δεν είναι αυτή η πραγματικότητα, αλλά ένα όνειρο από το οποίο δε θέλουμε να ξυπνήσουμε. Όνειρα είναι τα σχέδια που κάνουμε τους φίλους μας για το μέλλον. Όνειρα είναι τα σχέδια που κάνουμε για την επόμενη μέρα. Αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που δεν τα καταφέρνουμε. Κάτι τέτοιο δεν πρέπει κατά τη γνώμη μου να σταθεί εμπόδιο για να πάψουμε να ονειρευόμαστε. Το δύσκολο κομμάτι είναι να αποδεχόμαστε πως μπορεί να υπάρξει και η δεύτερη περίπτωση και απλά να μην απογοητευόμαστε. Το μέλλον είναι απρόβλεπτο και κάποιες φορές αυτό είναι καλό. Προσωπική μου ευχή είναι κάποια στιγμή να καταφέρω να κάνω όνειρα αλλά να μην απογοητεύομαι άμα εκείνα δεν μπορούν να επιτευχθούν, να είμαι αισιόδοξη για τη ζωή και να συνεχίζω να ονειρεύομαι. Όπως ακριβώς και τα μικρά παιδάκια. Γιατί ας μην το αρνούμαστε όλοι μέσα μας κρύβουμε ένα παιδί

[Ελπίζω να έγινα κατανοητή γιατί ένα μικρό θεματάκι το έχω με την έκθεση :)]